Τελ. ενημέρωση:
   07-Nov-2024
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 41(6), Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2024, 727-739

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Διεθνές πλαίσιο και παροχή υπηρεσιών για άτομα με προβλήματα εξαρτήσεων
που κρατούνται σε σωφρονιστικά καταστήματα

Κ. Νικολάου,1 Κ. Κοκκώλης,2 Χ. Μπότση,3 Ι. Μπάφη,4 Χ. Κουϊμτσίδης5
1Τμήμα Αποκατάστασης Εξαρτημένων «ΙΑΝΟΣ», Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Γ. Παπανικολάου» – Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
2Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών(ΟΚΑΝΑ), Αθήνα
3Μονάδα Λοιμώξεων, Πανεπιστημιακή Κλινική, Νοσοκομείο Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων «Ανδρέας Συγγρός», Αθήνα
4Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά ΕΚΤΕΠΝ), Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ), Αθήνα
5Imperial College of London, London, Ηνωμένο Βασίλειο και Γραφείο Εθνικού Συντονιστή για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών, Αθήνα

Μειονεκτικές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και περιθωριοποίηση ευνοούν υψηλότερα ποσοστά κακής υγείας, αναδεικνύοντας πολλαπλά εμπόδια και αποκλεισμούς από την πρόσβαση σε καλής ποιότητας και οικονομικά προσιτή φροντίδα υγείας, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Πληθυσμοί με διαφορετικότητα αντιμετωπίζουν σωρεία ανισοτήτων και αδικιών, οι οποίες επιπλέκουν και επιδεινώνουν το πρόβλημα υγείας. Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των κρατουμένων/φυλακισμένων προέρχεται από περιθωριοποιημένες πληθυσμιακές ομάδες, πιθανόν και από ομάδες με πολλαπλές μορφές διαφορετικότητας, ενώ έχουν ήδη υποστεί ποικίλες διακρίσεις, ρατσισμό και προκαταλήψεις. Τα πλέον συχνά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν αφορούν σε διαταραχές από χρήση ψυχοδραστικών ουσιών, ψυχιατρικές διαταραχές και λοιμώδη νοσήματα, τα οποία σχετίζονται μεταξύ τους, αλληλεπιδρούν προσθετικά και ασκούν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Τις περισσότερες φορές όμως συνιστούν άλλοθι για μια υποβόσκουσα ή εμφανή, αδιάφορη ή μεροληπτική στάση της πολιτείας, της κοινωνίας και των εργαζομένων στο σωφρονιστικό σύστημα, αλλά και στο σύστημα υγείας. Το δικαίωμα στην υγεία αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και θεωρείται υποχρέωση της πολιτείας η παροχή υπηρεσιών στις φυλακές αντίστοιχων με εκείνες που προσφέρονται σε άτομα στην κοινότητα. Οι χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών αποτελούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των κρατουμένων/φυλακισμένων και πολύ συχνά συγκεντρώνουν περισσότερες της μίας από τις πιο πάνω ιδιότητες και ευπάθειες. Η πιθανότητα να διαπράξει κάποιος αδίκημα είναι 8 φορές μεγαλύτερη σε χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών απ' ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ποσοστό 30–75% των ατόμων με διαταραχές από τη χρήση έχουν βρεθεί φυλακισμένοι σε κάποια χρονική στιγμή της ζωής τους. To 17,2% του συνολικού πληθυσμού των Ευρωπαίων είχε καταδικαστεί για αδικήματα του νόμου περί ναρκωτικών την 31η Ιανουαρίου 2021. Πολλοί καταδικασμένοι για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών ή για αδικήματα σχετιζόμενα με τη χρήση είναι εξαρτημένοι, πολλοί άλλοι όμως όχι. Υπάρχουν ωστόσο και εξαρτημένοι που έχουν καταδικαστεί για άλλα αδικήματα.

Λέξεις ευρετηρίου: Εξαρτήσεις, Ναρκωτικά, Υπηρεσίες, Φυλακές.

© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής