Τελ. ενημέρωση:

   31-May-2023
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 40(3), Μάιος-Ιούνιος 2023, 356-362

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Διερεύνηση στιγματισμού επαγγελματιών υγείας που εργάζονται σε πτέρυγες ασθενών με COVID-19

Ε. Φραδέλος,1 Ι.Β. Παπαθανασίου,1 Φ. Τζαβέλλα,2 Π. Μαγγούλια,3 A.J. Nashwan,4 Β. Αλικάρη5
1Τμήμα Νοσηλευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα
2Τμήμα Νοσηλευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Τρίπολη
3Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα
4Department of Nursing, University of Calgary, Doha, Qatar
5Τμήμα Νοσηλευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Αθήνα

ΣΚΟΠΟΣ Η μελέτη του στιγματισμού επαγγελματιών υγείας κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Σε αυτή τη συγχρονική μελέτη συμμετείχαν 279 επαγγελματίες υγείας δύο δημόσιων νοσοκομείων της Αττικής που νοσήλευαν ασθενείς με COVID-19. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Stigma Towards Healthcare Providers Working with COVID-19 Patients Scale (S19-HCPs). Είναι ένα εργαλείο 27 ερωτήσεων που αξιολογεί τον στιγματισμό επαγγελματιών υγείας οι οποίοι φροντίζουν ασθενείς που πάσχουν από COVID-19. Η κλίμακα διερευνά έξι διαστάσεις «Φόβος μόλυνσης», «Πρακτικές για την αποφυγή μόλυνσης από SARS-CoV-2», «Το να αποφεύγεται ή να κρίνεται από άλλους», «Στάσεις για άτομα που νοσούν», «Οι πολιτικές των φορέων υγειονομικής περίθαλψης», «Πρόθεση για φροντίδα ασθενών με COVID-19». Για τη μετάφραση της κλίμακας ακολουθήθηκε η διαδικασία της δίγλωσσης μετάφρασης προς δύο κατευθύνσεις και στη συνέχεια πολιτισμική προσαρμογή. Έγινε επιβεβαιωτική παραγοντική ανάλυση, ενώ η αξιοπιστία ελέγχθηκε με τη δοκιμασία επαναληψιμότητας και η εσωτερική συνοχή μέσω του δείκτη Cronbach's alpha. Η μελέτη διεξήχθη κατά τη χρονική περίοδο Νοεμβρίου–Δεκεμβρίου 2020. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS). Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας τέθηκε στο 5%.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο μέσος όρος ηλικίας του δείγματος ήταν 51(±17) έτη, οι γυναίκες αποτέλεσαν το 88,5% των συμμετεχόντων, ενώ το 86% ανήκαν στο νοσηλευτικό προσωπικό. Οι μεγαλύτερες τιμές σημειώθηκαν στην υποκλίμακα «Φόβος μόλυνσης» (μέση τιμή: 12,06±4,62) και στην υποκλίμακα «Πρακτικές για αποφυγή μόλυνσης από τον SARS-CoV-2» (μέση τιμή: 6,81±1,60). Από τις διμεταβλητές αναλύσεις προέκυψε ότι οι γυναίκες ανέφεραν υψηλότερη βαθμολογία (7,4±2,1) στη διάσταση «Το να αποφεύγεται ή να κρίνεται από άλλους» (t=-1,994, p=0,047). Υψηλότερη μέση τιμή (9,2±1,9) στη διάσταση «Πρόθεση για φροντίδα ασθενών με COVID-19» σημειώθηκε από όσους είχαν εκπαιδευτεί σε θέματα που αφορούσαν στον στιγματισμό ασθενών με COVID-19 σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν λάβει ανάλογη εκπαίδευση (8,4±1,7) (t=-2,008, p=0,046), αλλά και από όσους είχαν εκπαιδευτεί σε θέματα λοιμώξεων (8,2±1,6) (t=-2,023, p=0,044). Η εργασιακή εμπειρία βρέθηκε να σχετίζεται αρνητικά με τον «Φόβο μόλυνσης» (r=-0,189, p=0,002). Ο δείκτης Cronbach's alpha ήταν 0,744, ενώ το δομικό μοντέλο των έξι παραγόντων ήταν αποδεκτό για τον ελληνικό πληθυσμό.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι επαγγελματίες υγείας βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους μόλυνσης, ενώ οι γυναίκες βιώνουν πιο έντονα τον στιγματισμό σε σχέση με τους άνδρες. Η εκπαίδευση και τα έτη υπηρεσίας των εργαζομένων συνιστούν θετικό προγνωστικό δείκτη πρόθεσης για φροντίδα ασθενών. Η κλίμακα αποτελεί αξιόπιστο εργαλείο για τη μελέτη του στιγματισμού των επαγγελματιών υγείας.

Λέξεις ευρετηρίου: Επαγγελματίες υγείας, COVID-19, Πανδημία, Στιγματισμός.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής