Τελ. ενημέρωση:

   31-Jul-2022
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 39(4), Ιούλιος-Αύγουστος 2022, 439-451

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Αξιολόγηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών

E. Παπακώστα-Γάκη,1 A. Ζήση,2 E. Σμυρνάκης1
1Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενική Ιατρική και Έρευνα Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη,
2Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη

Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) συνιστά κεντρικό πυλώνα των συστημάτων υγείας διεθνώς, βασιζόμενη στη θεώρηση της υγείας ως πανανθρώπινου και κοινωνικά θεμελιωμένου δικαιώματος. Οι υπηρεσίες της ΠΦΥ στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται διαχρονικά από αποσπασματικότητα, αναποτελεσματικότητα και υψηλά επίπεδα κατακερματισμού και ανισότητας σε όρους πρόσβασης του γενικού πληθυσμού και γεωγραφικής κατανομής, υπό το πρίσμα μιας ατελούς υλοποίησης του συστήματος υγείας. Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τις οικονομικές πολιτικές της χώρας όσον αφορά στην περιστολή των δαπανών υγείας, ενέτειναν αυτά τα προβλήματα και διεύρυναν τις συστημικές αδυναμίες της ΠΦΥ στην Ελλάδα, όπως αποτυπώνεται στους δείκτες υγείας του πληθυσμού, στην οικονομική επιβάρυνση των ασθενών και στην επιδεινούμενη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην υγεία, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί τα προηγούμενα έτη, ήλθε να υπερτονίσει η εν εξελίξει πανδημία COVID-19. Μέσα από τις εν λόγω συνθήκες αναδεικνύεται η ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και προώθησης της στρατηγικής ανάπτυξής τους στη δημόσια υγεία. Η αναμόρφωση της ΠΦΥ μέσω της συστηματικής αξιολόγησης μπορεί να αποτελέσει απάντηση στις χρόνιες αδυναμίες της, διασφαλίζοντας παράλληλα την ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις επείγουσες και διευρυμένες ανάγκες υγείας του πληθυσμού που απορρέουν τόσο από καταστάσεις κρίσης, όσο και από το οικονομικό περιβάλλον ύφεσης της χώρας. Παρ' ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί κάποιες προσπάθειες ανάπτυξης και εφαρμογής της ΠΦΥ, αυτές είναι αποσπασματικές και εκκινούν από τεχνοκρατικές αντιλήψεις για την αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να καθίσταται η τελευταία ένα απλό χρηματοδοτικό εργαλείο. Αντίθετα, βασικό χαρακτηριστικό της συστηματικής αξιολόγησης αποτελεί η συνεχής επανάληψη μιας κυκλικής διαδικασίας συλλογής πληροφοριών, η αποτίμησή τους και η σύνταξη προτάσεων βελτίωσης και αλλαγής. Η συγκεκριμένη διαδικασία θα υποστηρίζει την καθολικότητα της φροντίδας και θα αναδεικνύει την υγεία ως κοινωνικό αγαθό. Αυτό προϋποθέτει τόσο τη διεπιστημονική και διεπαγγελματική συνεργασία όσο και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.

Λέξεις ευρετηρίου: Αξιολόγηση φροντίδας υγείας, Εκτίμηση αναγκών, Κρίση, Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής