Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

29-Mar-2022

Αρχ Ελλ Ιατρ, 39(2), Μάρτιος-Απρίλιος 2022, 245-252

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Μικροβιαιμίες σχετιζόμενες με κεντρική γραμμή σε παιδιατρικούς ασθενείς
Αποτελέσματα ενός εθνικού προγράμματος επιτήρησης νοσοκομειακών λοιμώξεων

Χ. Τριανταφύλλου,¹ Ε. Κουρκούνη,¹ Δ. Γκέντζη,² Θ. Γουβιάς,³ Γ. Δημητρίου,² Δ. Δογάνης,⁴ Α. Καίσαρη,⁵ Α. Καπετανάκη,⁶ Γ. Καραβάνα,⁷ Κ. Καραχρήστου,⁸
A. Κοντού,⁹ Γ. Κουρλαμπά,¹ I. Κοψιδάς,¹ Μ. Λιθοξοπούλου,¹⁰ Ν.Μ. Μολόχα,¹ Ε. Μπούζα,¹¹ Φ. Νικολάου,¹² Ε. Παπακωνσταντίνου,¹³ Μ. Πολυχρονάκη,¹⁴
Σ. Πολυχρονοπούλου,¹⁵ Κ. Ράπτης,¹⁶ Ε. Ροηλίδης,¹⁷ Μ. Σδούγκα,¹⁸ Ε. Στρατίκη,¹⁹ Γ. Συρογιαννόπουλος,²⁰ Κ. Ταταροπούλου,²¹ Α. Τραγιαννίδης,²²
Π. Τριανταφυλλίδου,²³ X. Τσίπου,²⁴ Χ. Τσιρογιάννη,²⁵ Γ.Χ. Τσόπελα,¹ Ε. Χατζηπαντελής,²² Ε. Χωραφά,²⁶ Ε. Χωριανοπούλου,1 Θ. Ζαούτης^1,27
¹Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO), Αθήνα
²Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ρίο, Πάτρα
³Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Ιωάννινα
⁴Ογκολογικό Τμήμα, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Αθήνα
⁵Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
⁶Γενικό Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα
⁷Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας «Ο Άγιος Παντελεήμων», Πειραιάς
⁸Α΄ Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
⁹Α΄ Νεογνολογική Κλινική, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
¹⁰Β´ Νεογνολογική Κλινική, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
¹¹Β΄ Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
¹²Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Αθήνα
¹³Παιδοογκολογικό Τμήμα, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη
¹⁴Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, «Βενιζέλειο» Νοσοκομείο, Ηράκλειο, Κρήτη
¹⁵Τμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
¹⁶Νεογνολογικό Τμήμα και Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, Αλεξανδρούπολη¹⁷Γ΄ Παιδιατρική Κλινική, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
¹⁸Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη
¹⁹Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Γενικό Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», Αθήνα
²⁰Παιδιατρική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Λάρισα
²¹Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Αθήνα
²²Μονάδα Παιδικής και Εφηβικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, Β΄ Παιδιατρική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
²³Γ΄ Παιδιατρική Κλινική, Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν», Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
²⁴Τμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
²⁵Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παίδων, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα
²⁶Μονάδα Λοιμώξεων, Γ΄ Παιδιατρική Κλινική, «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
²⁷Division of Infectious Diseases, Children's Hospital of Philadelphia, Perelman School of Medicine, University of Pennsylvania, Philadelphia, ΗΠΑ

ΣΚΟΠΟΣ H παρουσίαση επικαιροποιημένων δεδομένων, σε εθνικό επίπεδο, όσον αφορά στον ρυθμό CLABSI (central line-associated bloodstream infection) σε μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών (ΜΕΝΝ), μονάδες εντατικής νοσηλείας παίδων (ΠΜΕΝ) και παιδιατρικές αιματολογικές/ογκολογικές μονάδες (ΠΑΟΜ), καθώς και η περιγραφή των παθογόνων από τα οποία προκλήθηκαν οι CLABSIs.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Εκπονήθηκε προοπτική μελέτη παρατήρησης των CLABSIs τη χρονική περίοδο Ιουνίου 2016–Δεκεμβρίου 2019 (43 μήνες).Στο πρόγραμμα ελέγχου και πρόληψης λοιμώξεων συμμετείχαν 14 ΜΕΝΝ, 3 ΠΜΕΝ και 6 ΠΑΟΜ από δημόσια νοσοκομεία όλης της χώρας. Οι ορισμοί της κεντρικής γραμμής (ΚΓ), της αναλογίας χρήσης κεντρικής γραμμής (central line utilization ratio, CLU ratio), του περιστατικού CLABSI και του ρυθμού CLABSI βασίστηκαν στα κριτήρια του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής του 2014. Οι παρονομαστές, δηλαδή οι ημέρες με ΚΓ και οι ασθενοημέρες, συλλέγονταν σε καθημερινή βάση.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνολικά, παρατηρήθηκαν 519 περιστατικά CLABSI. Ο μέσος ρυθμός CLABSI ήταν 7,15 στις ΜΕΝΝ, 5,19 στις ΠΜΕΝ και 2,20 ανά 1.000 ημέρες με ΚΓ στις ΠΑΟΜ. Το υψηλότερο CLU ratio παρατηρήθηκε στις ΠΑΟΜ (0,83), ενώ το χαμηλότερο στις ΜΕΝΝ (0,15). Στο σύνολο των μονάδων, απομονώθηκαν συνολικά 567 παθογόνα. Οι πλέον συχνοί παθογόνοι μικρο-οργανισμοί ήταν τα εντεροβακτηριοειδή (42,1%), ακολουθούμενα από τους Gram-θετικούς κόκκους (29%), τα μη ζυμωτικά Gram-αρνητικά βακτήρια (14,6%) και τους μύκητες (11,5%). Από τα 239 (63,1%) εντεροβακτηριοειδή που απομονώθηκαν, 151 ήταν πολυανθεκτικά στελέχη. Ειδικότερα, το 14,7% (50/338) των Gram-αρνητικών παθογόνων ήταν ανθεκτικά στις καρβαπενέμες και το 23,7% (80/338) ήταν ανθεκτικά στις κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς (κεφοταξίμη/κεφτριαξόνη).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι ρυθμοί CLABSIs και τα ποσοστά αντοχής στα αντιβιοτικά των παθογόνων μικροοργανισμών που σχετίζονταν με τις CLABSIs ήταν υψηλά. Τα στοιχεία αυτά τονίζουν τη σημαντικότητα του εν λόγω προβλήματος και την ανάγκη εφαρμογής παρεμβάσεων πρόληψης και ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα μελέτη θα μπορούσε, επίσης, να εφαρμοστεί και σε άλλες παιδιατρικές κλινικές ή κλινικές νοσηλείας ενηλίκων.

Λέξεις ευρετηρίου: Έλεγχος λοίμωξης, Επιτήρηση, Κεντρική γραμμή, Λοίμωξη, Παιδιατρικός ασθενής.