Τελ. ενημέρωση:
09-Sep-2020

Η μεμβρανώδης νεφροπάθεια (ΜΝ) είναι η πιο συχνή αιτία νεφρωσικού συνδρόμου στους ενήλικες. Η ιστοπαθολογία εμπλέκει τυπικά υποεπιθηλιακά ανοσοσυμπλέγματα, με εμφανή παθογενετικό ρόλο. Σήμερα, η μελέτη της παθογένεσής της, η οποία άρχισε το 1959, έχει αποδείξει ότι η Μεμβρανώδης Νεφροπάθεια αποτελεί μια αυτοάνοση ασθένεια συγκεκριμένων οργάνων. Στόχος μας ήταν να παρακολουθήσουμε και να αντλήσουμε μερικά ιστορικά μαθήματα από την εξηκονταετή πορεία των μελετών πάνω στη Μεμβρανώδη νεφροπάθεια. Η νεφρίτιδα Heymann (HN, 1959) αποτελεί το κλασικό ζωικό μοντέλο στο οποίο καθιερώθηκε για πρώτη φορά ο παθογενετικός ρόλος των ανοσοσυμπλεγμάτων στη ΜΝ. Η νεφρίτιδα Heymann επάγεται με ένεση σε αρουραίους αντιγόνων (ενεργούς ΗΝ) ψηκτροειδούς παρυφής (ΒΒ) ή των αντίστοιχων αντισωμάτων (αντιγόνα ψηκτροειδούς παρυφής, παθητική νεφρίτιδα Heymann). Το 1978, οι αλλοιώσεις σχηματισμών ex νίνο της νεφρίτιδας Heymann μετά από ένεση αντιγόνων ψηκτροειδούς παρυφής σε ένα απομονωμένο μοντέλο εμποτισμένου νεφρού αρουραίου, δηλ. απουσία κυκλοφορούντων αντιγόνων ψηκτροειδούς παρυφής, απέδειξαν ότι ο σχηματισμός ανοσοσυμπλόκου προκύπτει in situ. Το 1982, η μεγαλίνη (megalin) αναγνωρίστηκε ως το επιθηλιακό αυτοαντιγόνο στη νεφρίτιδα Heymann. Ωστόσο, καθώς δεν είναι δυνατή η ανίχνευση της μεγαλίνης στα ανθρώπινα ποδοκύτταρα, η παθογένεση της ΜΝ στον άνθρωπο παρέμενε ανεξήγητη. Το 2002, η ουδέτερη ενδοπεπτιδάση αναγνωρίστηκε ως το αντιγόνο ποδοκυττάρων σε περιπτώσεις προγεννητικής αλλοάνωσης ανθρώπινης ΜΝ, που συνεπάγεται σαφώς τον παθογενετικό ρόλο των πρωτεϊνών της μεμβράνης ποδοκυττάρων και τον in situ σχηματισμό ανοσοσυμπλόκου. Τα επόμενα έτη, ο υποδοχέας Α2 φωσφολιπάσης και η θρομβοσπονδίνη τύπου-1 που περιέχει 7Α ταυτοποιήθηκαν ως αυτοαντιγόνα συγκεκριμένων οργάνων που σχετίζονται με τη ΜΝ. Το αξίωμα «η επιστήμη κάνει άλματα» θα μπορούσε να περιγράψει με ακρίβεια την εξέλιξη της εξηκονταετούς έρευνας πάνω στην παθογένεση της ΜΝ, η οποία προχώρησε αποφασιστικά με τις ανακαλύψεις που έγιναν τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό το μοτίβο ενδέχεται να αλλάξει καθώς φτάνουμε στη συναρπαστική νέα επιστημονική εποχή.

Λέξεις ευρετηρίου: Ιστορία της ιατρικής έρευνας, Μεγαλίνη, Μεμβρανώδης νεφροπάθεια, Νεφρίτις Heymann.