Τελ. ενημέρωση:
21-Apr-2019

Η εξάρτηση θεωρείται παραδοσιακά ως ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, αλλά το πολυπαραγοντικό (βιοψυχοκοινωνικό) μοντέλο το οποίο έχει διατυπωθεί για την αιτιολογία της έχει έναν απαγωγικό χαρακτήρα, που προέρχεται από την ανάγκη διεπιστημονικής συνεύρεσης και συνεργασίας διαφόρων επαγγελματιών από διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς. Η παρούσα εργασία ανασκοπεί τις σημαντικότερες έρευνες της πρόσφατης βιβλιογραφίας που οδηγούν στην οικοδόμηση ενός επαγωγικού πολυπαραγοντικού μοντέλου, εστιάζοντας στις αλληλεπιδράσεις των βιολογικών, των ψυχολογικών και των κοινωνικών παραγόντων της εξάρτησης. Όλες οι σύγχρονες έρευνες για τον μηχανισμό της εξάρτησης έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η εξάρτηση αποτελεί μια χρόνια ασθένεια του εγκεφάλου, επειδή οι εξαρτησιογόνες ουσίες προκαλούν σοβαρές μορφολογικές και λειτουργικές αλλοιώσεις διαφόρων εγκεφαλικών δομών, ιδιαίτερα δε του συστήματος ανταμοιβής, το οποίο ελέγχει τις ορμές και τις επιθυμίες του ατόμου αλλά και του προμετωπιαίου φλοιού που επιλέγει τις συμπεριφορές ικανοποίησης αυτών των ορμών και των επιθυμιών, ανάλογα με την εμπειρία, τη μάθηση και τους μακροχρόνιους στόχους της συμπεριφοράς, οι οποίοι δομούνται στο αναπτυσσόμενο άτομο μέσω των οικογενειακών, των κοινωνικών και άλλων περιβαλλοντικών επιδράσεων. Οι σύγχρονες γενετικές έρευνες φωτίζουν τις εν λόγω αλληλεπιδράσεις, καταδεικνύοντας πώς τα γονίδια που ελέγχουν τους βιολογικούς μηχανισμούς της επιθυμίας και της ευχαρίστησης, κυρίως μέσω της ντοπαμινεργικής νευρομεταβίβασης, αλληλεπιδρούν με περιβαλλοντικούς παράγοντες για να διαμορφώσουν έναν ενδοφαινότυπο, ευάλωτο τόσο στην εξάρτηση όσο και σε άλλες επικίνδυνες ή παθολογικές συμπεριφορές.

Λέξεις ευρετηρίου: Εξάρτηση, Κληρονομικοί παράγοντες, Ντοπαμίνη, Περιβαλλοντικοί παράγοντες, Σύστημα ανταμοιβής.