Τελ. ενημέρωση:

   21-Apr-2019
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 36(3), Μάιος-Ιούνιος 2019, 374-382

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Εκτίμηση αναγκών υγείας των ηλικιωμένων σε αγροτική περιοχή της Κρήτης
Συμβολή στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Ι. Στεφανάκη,1,2 Μ. Λιναρδάκης,2 Χ. Λιονής2
1Περιφερειακό Ιατρείο Εμπάρου, Κέντρο Υγείας Βιάννου, Ηράκλειο, Κρήτης
2Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη

ΣΚΟΠΟΣ Η περιγραφή της κατάστασης υγείας των ηλικιωμένων σε μια αγροτική περιοχή με τη χρήση σταθμισμένων εργαλείων στη Γενική Ιατρική για την ανίχνευση των συχνότερων νοσημάτων και τον έλεγχο των παραγόντων που επηρεάζουν το επίπεδο υγείας τους.

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Πρόκειται για μελέτη παρατήρησης με πληθυσμό αναφοράς όλα τα άτομα ηλικίας >65 ετών που διαβιούσαν σε 4 επιλεγμένα χωριά του δήμου Βιάννου το 2007–2009 (n=600 άτομα). Το σύνολο εκείνων που ολοκλήρωσαν τον έλεγχο ανήλθε σε 411 άτομα (179 άνδρες, 232 γυναίκες). Ο έλεγχος περιλάμβανε λεπτομερή λήψη ιατρικού ιστορικού, κλινική εξέταση και λήψη σωματομετρήσεων, ανίχνευση των γνωστικών/συναισθηματικών διαταραχών με τη χρήση των Mini Mental State Examination (MMSE) και Geriatric Depression Scale (GDS), της ικανότητας διαχείρισης του stress, της ακράτειας ούρων, των διαταραχών κινητικότητας/ποιότητας ζωής με σταθμισμένες κλίμακες (SOC scale, Barthel index, QWB-SA scale), καθώς και εργαστηριακό έλεγχο.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι 175 (42,7%) από τους συμμετέχοντες ήταν ηλικίας >75 ετών με καλό γνωστικό επίπεδο και επίπεδο ανεξαρτησίας. Συνολικά, βρέθηκε να έχουν υιοθετήσει συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου για χρόνια νοσήματα, όπως η συνήθεια καπνίσματος (18,8%), η χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (22,8%) ή η σωματική αδράνεια (73,2%). Υψηλότερη ωστόσο ήταν η συχνότητα καπνίσματος στους άνδρες έναντι των γυναικών (36% έναντι 4,4%, p<0,001), καθώς και της πολλαπλής παρουσίας 3+ συμπεριφορικών παραγόντων κινδύνου (28,9% έναντι 16,2%, p=0,041). Τα κυριότερα χρόνια νοσήματα βρέθηκαν να είναι τα καρδιαγγειακά, με πιο συχνό την αρτηριακή υπέρταση (55,8%), τα μυοσκελετικά νοσήματα (28,2%), ο σακχαρώδης διαβήτης (21,2%), η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (14,4%) και η θυρεοειδοπάθεια (9,2%). Σημαντικά υψηλότερη βρέθηκε να είναι η συχνότητα στα ρευματικά νοσήματα στις γυναίκες έναντι των ανδρών (42,3% έναντι 8,8%, p<0,001) ή στη θυρεοειδοπάθεια (13,8% έναντι 2,9%, p=0,001). Ενώ η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ήταν αυτοεξυπηρετούμενοι σε μεγάλο βαθμό και σε θέση να ολοκληρώσουν τις βασικές δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής χωρίς βοήθεια από φροντιστή, εμφάνισαν χαμηλά επίπεδα έκπτωσης γνωστικών διαταραχών (μέση βαθμολογία κλίμακας MMSE 25,2) και συναισθηματικών διαταραχών (μέση βαθμολογία κλίμακας GDS 3,9). Οι γυναίκες έναντι των ανδρών εμφάνισαν σημαντικά μεγαλύτερη μέση βαθμολογία συναισθηματικών διαταραχών – GDS (4,6 έναντι 3,2, p=0,001) και χαμηλότερη βαθμολογία γνωστικών διαταραχών – MMSE (24,6 έναντι 26, p=0,001) ή αίσθησης της συνεκτικότητας – SOC (117,9 έναντι 128,4, p=0,032).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα ευρήματα της μελέτης αναμένεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός υποδείγματος εκτίμησης των συνεπειών της δημογραφικής γήρανσης, στη νοσηρότητα του πληθυσμού, στις δαπάνες υγείας και στην ανάπτυξη του συστήματος υγείας και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

Λέξεις ευρετηρίου: Αγροτική περιοχή, Εκτίμηση αναγκών, Ηλικιωμένοι, Παράγοντες κινδύνου, Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής