Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

06-Jul-2016

Αρχ Ελλ Ιατρ, 33(4), Ιούλιος-Αύγουστος 2016, 519-526

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Τα Τ-ρυθμιστικά λεμφοκύτταρα ελαττώνονται μετά από χορήγηση λεναλιδομίδης,
αλλά όχι βορτεζομίδης, στο πολλαπλούν μυέλωμα

Χ. Χατζηαγγελίδου,¹ Ε. Μανδαλά,² Ε. Τέρπος,^1,3 Δ. Μαρκάλα,¹ Ε. Γιαννάκη,¹ Θ. Παπαθεοδώρου,³Γ. Ηλονίδης,²
Β. Γαρυπίδου,⁴ Γ. Καϊάφα,⁵ Β. Περιφάνης,⁵ Σ. Βακαλοπούλου,⁴ Α. Γαρύφαλλος,² Ε. Κατωδρύτου^1,6
¹Ελληνική Ομάδα Μελέτης Πολλαπλού Μυελώματος
²Δ΄ Παθολογική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
³Θεραπευτική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
⁴Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
⁵Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
⁶Αιματολογική Κλινική, Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο», Θεσσαλονίκη

ΣΚΟΠΟΣ Να διερευνηθεί κατά πόσο η θεραπεία με λεναλιδομίδη και βορτεζομίδη προκαλεί μεταβολές των Τ-regulatory cells (Tregs) και κατά πόσο αυτές σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά της νόσου, την ποιότητα ανταπόκρισης στη θεραπεία και το διάστημα χωρίς πρόοδο νόσου (progression free survival, PFS). Δευτερευόντως, μελετήθηκαν οι μεταβολές των λεμφοκυτταρικών υποπληθυσμών (T4, T8, Β, NK, NKL) και συγκεκριμένων κυτταροκινών (ΙL-2, IL-6, IL-17, TGF-β) που σχετίζονται με τη λειτουργία των Tregs και τη βιολογία του πολλαπλού μυελώματος (ΠΜ).

ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Μελετήθηκαν 29 ασθενείς με ΠΜ, από τους οποίους 11 έλαβαν βορτεζομίδη-δεξαμεθαζόνη (BD, ομάδα Α) και 18 έλαβαν λεναλιδομίδη-δεξαμεθαζόνη (Rd, ομάδα Β). Ο προσδιορισμός των Tregs και των λεμφοκυτταρικών υποπληθυσμών έλαβε χώρα στο περιφερικό αίμα με κυτταρομετρία ροής τετραπλού φθορισμού. Οι κυτταροκίνες μετρήθηκαν στον ορό με ανοσοενζυμικές μεθόδους. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με τις προβλεπόμενες μεθόδους.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στην ομάδα Α δεν διαπιστώθηκε μεταβολή των Tregs κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Στην ομάδα Β παρατηρήθηκε σημαντική ελάττωση των Τregs μεταξύ έναρξης και ανταπόκρισης στη θεραπεία (p<0,001) και αυτό ήταν περισσότερο εμφανές στους ασθενείς που πέτυχαν τουλάχιστον πολύ καλή μερική ανταπόκριση στη θεραπεία (>=vgPR) (p=0,04). Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές των λοιπών λεμφοκυτταρικών υποπληθυσμών και των μελετούμενων κυτταροκινών σε καμιά ομάδα θεραπείας και δεν διαπιστώθηκαν συσχετίσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών των ασθενών και των Tregs. Επιπρόσθετα, δεν προέκυψε σημαντική συσχέτιση μεταξύ των μεταβολών των Tregs και του PFS.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, τα Tregs ανευρίσκονταν σημαντικά ελαττωμένα μετά από θεραπεία με Rd, ιδιαίτερα στους ασθενείς με >=vgPR, γεγονός το οποίο υποδεικνύει πιθανή συσχέτιση μεταξύ των ανοσολογικών φαινομένων που παρατηρούνται στο ΠΜ και της ποιότητας της ανταπόκρισης στη θεραπεία. Το PFS δεν συσχετίστηκε με τις μεταβολές των Tregs. H θεραπεία με BD δεν είχε επίδραση στα Tregs. Δεν παρατηρήθηκαν μεταβολές των λεμφοκυτταρικών υποπληθυσμών και των μελετούμενων κυτταροκινών, ούτε συσχετίσεις των Tregs με τα χαρακτηριστικά της νόσου και τις εξεταζόμενες παραμέτρους, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι ανοσολογικοί μηχανισμοί στο ΠΜ είναι σύνθετοι και σε σημαντικό βαθμό αδιευκρίνιστοι.

Λέξεις ευρετηρίου: Βορτεζομίδη, Λεναλιδομίδη, Πολλαπλούν μυέλωμα, T-ρυθμιστικά κύτταρα (Tregs).