Τελ. ενημέρωση:

   27-Apr-2016
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 33(3), Μάιος-Ιούνιος 2016, 320-330

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Παχυσαρκία και καταγματικός κίνδυνος

Ε. Διαμάντης, Θ. Τρουπής, Π. Φαρμάκη, Σ. Διαμάντη, Π. Σκανδαλάκης
Εργαστήριο Ανατομίας-«Ανατομείο», Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιατρική Σχολή, Αθήνα

Η πεποίθηση ότι η παχυσαρκία μειώνει τον καταγματικό κίνδυνο ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη μέχρι πρόσφατα, οπότε και άρχισε να αμφισβητείται η προστατευτική της δράση και, αντίθετα, να θεωρείται ότι ασκεί πολύπλοκες αρνητικές επιδράσεις στην οστική μάζα και ισχύ. Ο λιπώδης ιστός και τα οστά συνδέονται με πολλές οδούς, στις οποίες εμπλέκονται η λεπτίνη, η αδιπονεκτίνη, τα οιστρογόνα που παράγονται στον λιπώδη ιστό με περιφερική αρωματοποίηση των ασθενών ανδρογόνων και η ινσουλίνη/αμυλίνη, οι οποίες τελικά εξυπηρετούν τη δυνατότητα παροχής ενός κατάλληλου σκελετού για τη μάζα του λιπώδους ιστού που φέρει. Το υπερβολικό, όμως, σωματικό λίπος και ιδιαίτερα το κοιλιακό παράγει φλεγμονώδεις κυτταροκίνες, που μπορεί να διεγείρουν την οστική απορρόφηση και να μειώσουν, έτσι, την αντοχή των οστών. Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ενός αριθμού χρόνιων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης, η οστεοαρθρίτιδα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η καρδιαγγειακή νόσος. Κύρια αιτία πρόκλησης της παχυσαρκίας, σε παιδιά και ενήλικες, θεωρείται η αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης σε σχέση με την ενεργειακή κατανάλωση. Ο κίνδυνος κατάγματος συνδέεται με την παχυσαρκία μέσω της οστεοπόρωσης, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου εμφάνισης κατάγματος. Οι παράγοντες κινδύνου αξιολογούνται μέσω του αλγόριθμου FRAX, ο οποίος έχει αναπτυχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) με βάση σχετικές μελέτες. Η παχυσαρκία οδηγεί στην οστεοπόρωση τόσο μέσω της αντίστασης στη λεπτίνη όσο και μέσω της ανεπάρκειας της βιταμίνης D. Πολλές μελέτες καταδεικνύουν τη συσχέτιση μεταξύ παχυσαρκίας και αυξημένου κινδύνου κατάγματος, κυρίως μέσω της οστεοπόρωσης, ωστόσο υπάρχουν και αρκετές ενδείξεις για θετικά οφέλη από την παχυσαρκία σε οστεοπορωτικούς ασθενείς. Συνεπώς, υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση του ρόλου της παχυσαρκίας στον κίνδυνο κατάγματος, που να συνδέει τον ρόλο γονιδίων και ορμονών με την καθημερινή δραστηριότητα και την εμφάνιση κατάγματος.

Λέξεις ευρετηρίου: Καταγματικός κίνδυνος, Οστεοπόρωση, Οστικός μεταβολισμός, Παχυσαρκία, Σακχαρώδης διαβήτης.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής