Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής

Τελ. ενημέρωση:

09-Sep-2014

Αρχ Ελλ Ιατρ, 31(Συμπληρωματικό τεύχος 1) 2014, 25-34

ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΘΡΟ

Εναλλακτικά συστήματα παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης από οπιοειδή
Aπό τον αυστηρό έλεγχο στη φροντίδα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την κοινότητα

Χ. Γκόλνα,^1,2 Μ. Μαλλιώρη,³ Μ. Τσιρώνη,⁴ Κ. Σουλιώτης,^5,6 Χ. Λιονής⁷
¹Εργαστήριο Υγιεινής-Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
²Επιστημονική Εταιρεία Δημόσιων Πολιτικών για τις Ηπατίτιδες B και C
³Α΄ Ψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
⁴Τμήμα Νοσηλευτικής, Σχολή Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης και Ποιότητας Ζωής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σπάρτη
⁵Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, Εργαστήριο Υγιεινής-Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα
⁶Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Κόρινθος
⁷Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο όρος «θεραπεία» προσδιορίζει τη διαδικασία που ξεκινά όταν ένα άτομο έρχεται σε επαφή με επαγγελματία υγείας ή με κάποια άλλη υπηρεσία της κοινότητας, την οποία ενδέχεται να διατηρήσει μέσα από διαδοχικές εξειδικευμένες παρεμβάσεις έως ότου επιτευχθεί το ανώτατο δυνατό επίπεδο υγείας και ευημερίας για τον ίδιο. Ως θεραπεία της εξάρτησης ορίζεται οποιοδήποτε πρόγραμμα ή παρέμβαση απευθύνεται άμεσα σε άτομα που έχουν πρόβλημα με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και στοχεύει στη βελτίωση της ψυχολογικής, σωματικής και κοινωνικής τους κατάστασης. Ως φαρμακευτικά υποστηριζόμενη θεραπεία της εξάρτησης ορίζεται η θεραπεία της εξάρτησης, η οποία υποστηρίζεται με τη χορήγηση ανταγωνιστών οπιοειδών (γνωστή και ως θεραπεία υποκατάστασης). Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα εναλλακτικά συστήματα παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης από οπιοειδή και αξιολογούνται αναλόγως της προσβασιμότητας, της οικονομικής αποτελεσματικότητας και του βαθμού στιγματισμού που σχετίζεται με το κάθε ένα από αυτά. Συνολικά, η αξιολόγηση των εναλλακτικών συστημάτων παροχής υπηρεσιών φαρμακευτικά υποστηριζόμενης θεραπείας της εξάρτησης επιβεβαιώνει ότι, η θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και η αντιμετώπιση της εξάρτησης όπως κάθε άλλης χρόνιας νόσου είναι όχι μόνο συνιστώμενη από τον ΠΟΥ αλλά και εφικτή στην πράξη. Πλήθος μελετών αναδεικνύουν τη σημασία της θεραπείας των ατόμων με εξάρτηση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τόσο σε όρους ατομικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς, για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των πόρων και της ποιότητας ζωής των ασθενών όσο και για την αποτροπή του «στίγματος» που συχνά συνοδεύει τα εξαρτημένα άτομα. Προϋποθέτουν δε την εκπαίδευση και τη συνεχιζόμενη (τεχνική και μη) υποστήριξη των επαγγελματικών υγείας που συμμετέχουν στην παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας σε άτομα με εξάρτηση από οπιοειδή.

Λέξεις ευρετηρίου: Θεραπεία της εξάρτησης από οπιοειδή, Δομή συστήματος θεραπείας, Ιδρυματική παροχή φροντίδας, Θεραπεία στην ΠΦΥ, Θεραπεία στην κοινότητα, Προσβασιμότητα, Διαθεσιμότητα, Ισότητα στην πρόσβαση, Οικονομική αποτελεσματικότητα, Κοινωνικό στίγμα.