Τελ. ενημέρωση:
01-Jun-2009

Η γκρελίνη αποτελεί ένα πρόσφατα αναγνωρισμένο πεπτίδιο 28 αμινοξέων, το οποίο μπορεί να προκαλέσει στον άνθρωπο την έκκριση αυξητικής ορμόνης από την υπόφυση. Κατά βάση, εκκρίνεται από το βλεννογόνο του στομάχου στη συστηματική κυκλοφορία, όμως εκφράζεται ευρέως –άλλοτε σε υψηλές και άλλοτε σε χαμηλές συγκεντρώσεις– σε ποικίλους ιστούς, φυσιολογικούς και νεοπλασματικούς. Το γεγονός αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι η γκρελίνη ασκεί διαφορετικές ενδοκρινείς, εξωκρινείς και παρακρινείς δράσεις ελέγχου στους φυσιολογικούς ιστούς –πρόσληψη τροφής, ρύθμιση επιπέδων γλυκόζης και ινσουλίνης, ρύθμιση κινητικότητας και έκκρισης του γαστρεντερικού συστήματος, καρδιαγγειακές δράσεις, ανοσολογικές δράσεις, ρύθμιση του πολλαπλασιασμού των κυττάρων– όπως και αυτοκρινείς ή παρακρινείς δράσεις στην καρκινογένεση. Σε αρκετούς ενδοκρινείς και μη ενδοκρινείς καρκινικούς όγκους in vivo, καθώς και σε πολλές σειρές καρκινικών κυττάρων in vitro –όπως σε αδενώματα της υπόφυσης, σε γαστρεντεροπαγκρεατικά και πνευμονικά καρκινοειδή, σε νεοπλάσματα του παχέος εντέρου, σε θυρεοειδικούς όγκους, σε πνευμονικά, μαστικά και παγκρεατικά καρκινώματα– έχει ανιχνευτεί η γκρελίνη, τόσο σε μορφή mRNA, όσο και σε πρωτεϊνική μορφή. Οι ποικίλες δράσεις της γκρελίνης ασκούνται μέσω της δέσμευσής της στον υποδοχέα της γκρελίνης, γνωστό και ως υποδοχέα των εκκριτικών αναλόγων της αυξητικής ορμόνης (GHS-R), υπότυπο 1α και 1β. Στην παρούσα ανασκόπηση συνοψίζεται (α) η δομή του μορίου της γκρελίνης και του υποδοχέα της, (β) οι φυσιολογικοί και οι καρκινικοί ιστοί όπου κατανέμεται και (γ) ο πιθανός ρόλος της γκρελίνης στην καρκινογένεση και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στον καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος. Επομένως, η γκρελίνη και ο υποδοχέας της αποτελούν έναν πιθανό και πολλά υποσχόμενο στόχο-δράση για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων σχετικά με τη θεραπεία του καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος.

Λέξεις ευρετηρίου: Γκρελίνη, Εκκριτικά ανάλογα της αυξητικής ορμόνης (GHSs), Καρκίνος γαστρεντερικού συστήματος, Υποδοχέας της γκρελίνης ή υποδοχέας των GHSs (GHS-R).