Τελ. ενημέρωση:

   06-Feb-2008
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 24(6), Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2007, 542-556

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Οι γονότυποι του ιού ηπατίτιδας Β (HBV). Από την επιδημιολογία στην κλινική πράξη

Ε. Μαγιορκίνης, Γ. Μαγιορκίνης, Α. Χατζάκης
Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Ο ιός της ηπατίτιδας Β συνιστά έναν από τους πλέον διαδεδομένους παθογόνους μικροοργανισμούς που μολύνουν τον άνθρωπο, προκαλώντας οξεία ή χρονία λοίμωξη του ήπατος. Η μοναδικότητα του ιού οφείλεται στο γονιδίωμά του, το οποίο είναι μερικώς δίκλωνο κυκλικό DNA και στο γεγονός ότι ο κύκλος ζωής του ιού περιλαμβάνει ένα ενδιάμεσο στάδιο αντίστροφης μεταγραφής, που καταλύεται ενζυμικά από την αντίστροφη μεταγραφάση του ιού. Eξαιτίας αυτού του γεγονότος αλλά και της ικανότητάς του για ανασυνδυασμό, ο ιός παρουσιάζει μεγάλη γενετική ετερογένεια. Η παγκόσμια κατανομή των γονοτύπων του HBV, όπως περιγράφεται από τη μοριακή επιδημιολογία, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού εμφανίζει συγκεκριμένο γεωγραφικό πρότυπο, το οποίο πιθανότατα να σχετίζεται είτε με τον τρόπο μετάδοσης του ιού, αλλά κυρίως με την προέλευση και την εξελικτική του ιστορία. Όσον αφορά στα σενάρια προέλευσης της ζωονόσου θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο HBV έχει απομονωθεί από άλλα ανώτερα πρωτεύοντα εκτός του ανθρώπου, αλλά όχι από τους πιθήκους του παλαιού κόσμου. Αναφορικά με τη σχέση γονότυπου-φαινότυπου, έχουν παρατηρηθεί διαφορές στις συχνότητες εμφάνισης μεταλλάξεων που συνδέονται με σημαντικές βιολογικές ιδιότητες του ιού, όπως οι προπυρηνικές μεταλλάξεις και οι μεταλλάξεις στο βασικό υποκινητή του γονιδίου της πυρηνικής πρωτεΐνης. Επιπλέον, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο ανασυνδυασμός επηρεάζει τις βιολογικές ιδιότητες του HBV, αφού τα ανασυνδυασμένα στελέχη παρουσιάζουν ιδιότητες που αποτελούν συνδυασμό των ιδιοτήτων των προγονικών στελεχών.Οι γονότυποι του HBV, εκτός από διαφορές σε επίπεδο γονιδιώματος, φαίνεται να διαφέρουν σημαντικά και ως προς τις βιολογικές ιδιότητες. Τέλος, σημαντικό ρόλο φαίνεται ότι διαδραματίζουν οι γονότυποι στην παθογένεια της νόσου καθώς και στην ανταπόκριση στα διάφορα θεραπευτικά σχήματα και, πιο συγκεκριμένα, διαφορές έχουν εντοπιστεί στην εξέλιξη προς ηπατική κίρρωση, προς ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και στην ανταπόκριση σε θεραπεία με ιντερφερόνη.

Λέξεις ευρετηρίου: Ανασυνδυασμός, Γονότυποι, Ιός ηπατίτιδας Β, Μοριακή επιδημιολογία, Ορότυποι.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής