Τελ. ενημέρωση:

   17-Mar-2007
 

Αρχ Ελλ Ιατρ, 23(5), Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2006, 536-540

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Ορειβάσιος και Παύλος Αιγινήτης. Δύο Βυζαντινοί ιατροί, πρωτοπόροι στην Πλαστική Χειρουργική

Γ. Καλαντζής, Κ. Τσιάμης, Ε. Πουλάκου-Ρεμπελάκου
Ιστορία της Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα

Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στη μελέτη των έργων των Βυζαντινών ιατρών, με στόχο την καταγραφή των απόψεών τους, καθώς και των τεχνικών που χρησιμοποιούσαν σε επεμβάσεις Πλαστικής Χειρουργικής. Αναζητήθηκαν στοιχεία από τα έργα των Βυζαντινών ιατρών, καθώς και από την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία γύρω από την ιστορία της Πλαστικής Χειρουργικής κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Από τις βιβλιογραφικές πηγές, που ερευνήθηκαν, έγινε συγκριτική μελέτη των όσων αναφέρονται στις μεθόδους που χρησιμοποιούνταν για την πλαστική χειρουργική αποκατάσταση διαφόρων παθήσεων, με τα σημερινά δεδομένα, για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Ο Ορειβάσιος ήταν ένας διαπρεπής Βυζαντινός ιατρός, που έζησε τον 4ο αιώνα και η σημαντικότερη συνεισφορά του στην Ιατρική ήταν η ανθολογία των έργων που συγκέντρωσε, με τίτλο «Ιατρικές Συναγωγές». Η εμπεριστατωμένη αυτή ιατρική εγκυκλοπαίδεια των 70 και πλέον τόμων, αν και δεν σώζεται πλήρης σήμερα, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τα επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης στην αρχαιότητα. Στα κεφάλαια 25 και 26 του 45ου βιβλίου του, ο Ορειβάσιος περιγράφει διάφορες τεχνικές χειρουργικής αποκατάστασης των «κολοβωμάτων» του προσώπου. Πιο συγκεκριμένα, περιγράφονται επανορθωτικές τεχνικές για βλάβες στα βλέφαρα, στο μέτωπο, στη μύτη, στις παρειές και στα αυτιά. Επίσης, δίνονται οδηγίες για τον τρόπο αφαίρεσης των ξένων σωμάτων και των καταστραφέντων ιστών από τα τραύματα, με ταυτόχρονη νεαροποίηση των χειλέων τους. Ο Παύλος Αιγινήτης, ο σημαντικότερος Βυζαντινός ιατρός του 7ου αιώνα, στο έκτο βιβλίο του έργου του, στο κεφάλαιο «Περί κολοβωμάτων», περιγράφει τη χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι ιατροί της εποχής του για την αποκατάσταση βλαβών στα αυτιά και στα χείλη. Συμπερασματικά, στα έργα δύο μεγάλων Βυζαντινών γιατρών εντοπίζονται οι πρώτες αξιόλογες περιγραφές τεχνικών Πλαστικής Χειρουργικής. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί ιατροί είχαν τις γνώσεις και την κλινική εμπειρία, ώστε να μπορούν να επιτελέσουν ποικίλες επανορθωτικές χειρουργικές επεμβάσεις σε διάφορα μέρη του σώματος. Οι γνώσεις που κατείχαν αποτέλεσαν το υπόβαθρο για την εξέλιξη της ειδικότητας της Πλαστικής Χειρουργικής, καθώς μεταδόθηκαν στους Άραβες και στη συνέχεια σε όλη τη δυτική Ευρώπη κατά το 15ο αιώνα.

Λέξεις ευρετηρίου: Βυζάντιο, Ορειβάσιος, Παύλος Αιγινήτης, Πλαστική Χειρουργική.


© Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής