Τελ. ενημέρωση:
10-Sep-2004

H απόπτωση είναι η μορφή του κυτταρικού θανάτου που παρατηρείται όταν ο θάνατος είναι επιθυμητό ή προγραμματισμένο γεγονός. Είναι ο πρώτος χαρακτηρισμός ενός ενεργητικά ρυθμιζόμενου μηχανισμού κυτταρικού θανάτου στα θηλαστικά, που διαφέρει μορφολογικά και βιοχημικά από τη νέκρωση. Η απόπτωση ή προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος είναι ένα στερεοτυπικό πρόγραμμα κυτταρικής «αυτοκτονίας», με το οποίο οι πολυκυτταρικοί οργανισμοί εξαλείφουν γηρασμένα, κατεστραμμένα ή μολυσμένα κύτταρα. Τα προϊόντα των γονιδίων, που ελέγχουν τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο, αναγνωρίστηκαν και μελετήθηκαν καλύτερα στο νηματοειδή σκώληκα C. elegans. Το ενδιαφέρον των ερευνητών για τον έλεγχο της απόπτωσης γίνεται όλο και μεγαλύτερο, καθώς αναγνωρίστηκε ο ζωτικός ρόλος της στη φυσιολογική ανάπτυξη, την ομοιόσταση των ιστών και την άμυνα έναντι παθογόνων μικροοργανισμών. Ταυτόχρονα, έγινε αντιληπτό ότι η διαταραχή της ισορροπίας κυτταρικού πολλαπλασιασμού-προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου μπορεί να οδηγήσει στον καρκίνο, καθώς και σε αυτοάνοσα και εκφυλιστικά νοσήματα. Ο αποπτωτικός μηχανισμός είναι εξαιρετικά πολύπλοκος και δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως. Στην ανασκόπηση αυτή παρουσιάζονται τα δεδομένα, που υπάρχουν μέχρι σήμερα στη διεθνή βιβλιογραφία, για τις οδούς μετάδοσης των αποπτωτικών σημάτων από τους διάφορους υποδοχείς θανάτου στα πρωτεολυτικά ένζυμα που είναι γνωστά ως κασπάσες και οδηγούν στην κατάτμηση του DNA και τη λύση του κυττάρου. Η κατανόηση των μοριακών και κυτταρικών χαρακτηριστικών της αποπτωτικής διαδικασίας θα επιτρέψει την ανάπτυξη και εφαρμογή περισσότερο δραστικών και δυνητικά αποτελεσματικών θεραπευτικών στρατηγικών, στις οποίες βασικό ρόλο θα έχει η επαγωγή ή αναστολή του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, ανάλογα με την περίπτωση.

Λέξεις ευρετηρίου: Απόπτωση, Κασπάσες, Νέκρωση, Υποδοχείς θανάτου.